Historia Wydziału

Wydział Mechaniczny (obecnie Wydział Inżynierii Mechanicznej) jest jedną z ośmiu jednostek organizacyjnych Wojskowej Akademii Technicznej. Powstał na przełomie 1959/1960 roku w rezultacie połączenia między innymi: Fakultetu Wojsk Pancernych i Samochodowych, Fakultetu Wojsk Lotniczych oraz Katedry Maszyn Inżynieryjnych, wydzielonej z Fakultetu Wojsk Inżynieryjnych. Osiągnięty w fakultetach stopień rozwoju kadry naukowo-dydaktycznej oraz zbudowana baza laboratoryjna umożliwiły powołanie Wydziału Mechanicznego, który w korzystny sposób objął organizacyjnie całokształt działalności i specjalności mechanicznych. W początkowym okresie struktura organizacyjna Wydziału Mechanicznego składała się z piętnastu Katedr. W latach 1967/68 istniały już dwa instytuty: Instytut Pojazdów Mechanicznych i Maszyn Roboczych oraz Instytut Techniki Lotniczej. W 1971 roku powstał Instytut Eksploatacji Pojazdów Mechanicznych, a w 1974 Instytut Maszyn Roboczych. W tym okresie Wydział Mechaniczny był największym wydziałem w WAT i składał się z czterech instytutów, dwóch samodzielnych katedr i zakładu. W 1990 roku Instytut Techniki Lotniczej został przeniesiony do nowo tworzonego Wydziału Uzbrojenia i Lotnictwa, obecnie Mechatroniki, Uzbrojenia i Lotnictwa.

W początkowym okresie działalności wydziału prowadzono równolegle studia inżynierskie i magisterskie, a także dodatkowe formy kształcenia: zaoczne studia I i II stopnia, wyższe kursy doskonalenia oficerów (WKDO) oraz różnego rodzaju kursy specjalistyczne. W 1975 roku przeprowadzono gruntowną modernizację planów studiów i na wszystkich kierunkach wprowadzono jednolite studia magisterskie. Wprowadzono nowe treści do programów studiów, a szczególnie wzbogacono szereg przedmiotów w zagadnienia z zakresu informatyki, elektroniki, automatyki, mechaniki ciała stałego itp. Ponadto w planie studiów więcej czasu przeznaczono na naukę własną studentów. Miało temu służyć między innymi tzw. programowane studiowanie indywidualne (PSI). W tym samym czasie dla zdolniejszych słuchaczy utworzono studia według indywidualnych programów, które są kontynuowane do dnia dzisiejszego. Od połowy lat 70. wydział prowadził studia inżynierskie i magisterskie dla obcokrajowców (Niemcy, Libijczycy, Wietnamczycy), które trwały do 1989 roku.
W 1998 roku dokonano w całej uczelni aktualizacji planów studiów i programów nauczania, której celem było dostosowanie tych programów kształcenia do wymogów MEN i FEANI oraz do nowych potrzeb wojska, wynikających między innymi z planów wstąpienia Polski do NATO. Od 1998 roku Wydział Mechaniczny jako pierwszy w WAT wprowadził ogólnodostępne kształcenie studentów cywilnych w trybie komercyjnym, zaocznym.

Działalność naukowo-badawcza zaczęła się równolegle z powstaniem fakultetów i komórek dydaktyczno-naukowych. Prace naukowe w okresie do 1959 roku miały charakter rozpoznawczy, służący organizacji zespołów i stanowisk badawczych, niezbędnych dla rozwoju kadry dydaktyczno-naukowej. Utworzenie Wydziału Mechanicznego oraz dobre przygotowanie kadry dydaktycznej do pracy naukowej, umożliwiło w latach 60. nawiązanie współpracy z przemysłem motoryzacyjnym i maszyn budowlanych oraz przemysłem lotniczym, co zaowocowało rozbudową bazy badawczej. Zbudowano aerodynamiczny tunel naddźwiękowy i laboratorium osprzętu lotniczego, hamownie zespołów maszyn roboczych, komorę termoklimatyczną i niskich temperatur. W końcu lat 60. i na początku 70. katedry, a później instytuty ukierunkowały swoją podstawową działalność naukowo-badawczą i specjalizowały się w podjętej tematyce przez wiele następnych lat.

W okresie 60 lat istnienia Wydziału około 9 tys. absolwentów Wydziału Mechanicznego (obecnie Wydziału Inżynierii Mechanicznej) otrzymało dyplom magistra inżyniera lub inżyniera. W latach 1953-1959 dyplom inżyniera otrzymało 527 absolwentów kończących fakultety o specjalnościach mechanicznych. Studia z wyróżnieniem ukończyło 143 absolwentów, a w okresie istnienia samodzielnych fakultetów (1953-1959) studia ukończyło z wyróżnieniem 17 absolwentów, zaś 28 absolwentów Wydziału Mechanicznego zostało mianowanych na stopień generalski (9 na generała dywizji, 19 na generała brygady).

Wszechstronna i efektywna działalność dydaktyczna Wydziału Mechanicznego (obecnie WIM) możliwa jest dzięki istnieniu wysoko wykwalifikowanej kadry nauczycielskiej. Do chwili obecnej 29 pracowników Wydziału uzyskało tytuł naukowy profesora, wypromowano w Wydziale 74 doktorów habilitowanych oraz ponad 450 doktorów. Profesorowie Bogdan Ciszewski, Stanisław Kocańda oraz Stefan Ziemba zostali wybrani na członków - korespondentów, a następnie członków rzeczywistych Polskiej Akademii Nauk. Wymienionym profesorom nadano następnie tytuł doktora honoris causa WAT.

Wydział Mechaniczny uzyskał certyfikat potwierdzający pozytywną ocenę jakości kształcenia na kierunku mechanika i budowa maszyn: w 2011 roku przez Państwową Komisję Akredytacyjną do roku akademickiego 2016/2017 (uchwała Nr 290/2011 PKA z dnia 5 maja 2011 r.) oraz w 2015 roku przez Komisję Akredytacyjną Uczelni Technicznych i europejski EUR-ACE® Label na lata 2014/2015 – 2019/2020 (uchwała KAUT z dnia 24 kwietnia 2015 r.)
W 2015 roku Wydział uzyskał kategorię naukową A – przyznaną przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Decyzja Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nr 4/KAT/2015 z dnia 20 kwietnia 2015 r.), zaś Laboratorium Pojazdów Mechanicznych WME (obecnie WIM) uzyskało Certyfikat Akredytacji w Zakresie Obronności Państwa nr 50/MON/2016 na okres 29.07.2016 – 28.07.2019 potwierdzający spełnienie wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne kompetencje dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorujących.
Od 1 września 2016 roku rozpoczęła się kadencja nowych władz. Dziekanem Wydziału, w wyniku wyborów, został prof. dr hab. inż. Jerzy MAŁACHOWSKI. Pozostałe władze Wydziału stanowili: Prodziekan ds. Naukowych dr hab. inż. Piotr RYBAK, prof. WAT; Prodziekan ds. Kształcenia prof. dr hab. inż. Marian KLASZTORNY; Zastępca Dziekana płk dr inż. Adam BARTNICKI; Kierownik Dziekanatu mgr inż. Robert KOSSOWSKI; Kierownik Administracyjny mgr Cezary DANIELSKI. Obowiązki Dyrektora Instytutu Pojazdów Mechanicznych i Transportu objął dr hab. inż. Jerzy JACKOWSKI, zaś Instytutu Budowy Maszyn - dr inż. Józef WRONA. W marcu 2017 roku obowiązki Zastępcy Dziekana objął płk dr inż. Jarosław ZIÓŁKOWSKI, a obowiązki Kierownika Katedry Mechaniki i Informatyki Stosowanej dr hab. Elżbieta Szymczyk, prof. WAT.
W roku akademickim 2016/2017 rozpoczęło się kształcenie na nowym kierunku studiów wyższych biogospodarka (zostało przyjętych pierwszych 32 studentów). Kierunek studiów prowadzony jest wspólnie z Wydziałem Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechniki Łódzkiej oraz Wydziałem Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej. Kierunek interdyscyplinarny prowadzony na stacjonarnych studiach wyższych na poziomie studiów pierwszego stopnia, o profilu ogólnoakademickim, w ramach obszaru kształcenia i dziedziny nauk technicznych oraz dyscyplin naukowych: biotechnologia; inżynieria środowiska; budowa i eksploatacja maszyn.
W kolejnym roku Instytut Pojazdów Mechanicznych i Transportu WME rozpoczął kształcenie dla kandydatów na żołnierzy zawodowych na kierunku mechanika i budowa maszyn w specjalności czołgowo-samochodowa. W tym samym roku kierunek logistyka o profilu ogólnoakademickim zajął drugie miejsce w ogólnopolskim Rankingu Studiów Inżynierskich 2017 zorganizowanych przez Fundację Edukacyjną Perspektywy – na kierunku Logistyka. Kierunek studiów mechanika i budowa maszyn otrzymał Akredytację Polskiej Komisji Akredytacyjnej na lata 2017/18 - 2021/2022, na podstawie pozytywnej oceny jakości kształcenia na poziomie I i II stopnia (uchwała Prezydium Państwowej Komisji Akredytacyjnej nr 395/2017 PKA z dnia 7 września 2017 r.). Kolejnym pozytywnym wydarzeniem w tym roku akademickim ogłoszonym 16 października 2017 r. w komunikacie Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych o wynikach kompleksowej oceny działalności naukowej za lata 2013-2016 było otrzymanie przez Wydział Mechaniczny Wojskowej Akademii Technicznej kategorii naukowej "A".
W 2018 roku został utworzony w Wydziale nowy kierunek studiów biocybernetyka i inżynieria biomedyczna, który prowadzony jest wspólnie z Wydziałem Elektroniki, Wydziałem Cybernetyki oraz Instytutem Optoelektroniki WAT. Opracowano program dla studiów cywilnych pierwszego stopnia na kierunku studiów biocybernetyka i inżynieria biomedyczna w obszarze i dziedzinie nauk technicznych, nauk medycznych, nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej. Program studiów przewiduje kształcenie w czterech specjalnościach: biomechatronika i sprzęt rehabilitacyjny; biocybernetyka; elektronika biomedyczna; optoelektronika dla inżynierii biomedycznej.
Kierunek logistyka uzyskał akredytację Polskiej Komisji Akredytacyjnej na lata 2017/2018 – 2022/2023 - pozytywna ocena jakości kształcenia na poziomie I i II stopnia / uchwałą Prezydium Państwowej Komisji Akredytacyjnej nr 87/2018 PKA z dnia 8 marca 2018 r.) kierunek logistyka o profilu ogólnoakademickim zajął drugie miejsce w ogólnopolskim Rankingu Studiów Inżynierskich 2018 zorganizowanych przez Fundację Edukacyjną Perspektywy – na kierunku Logistyka, a w 2019 roku - 3 miejsce.

W związku z wprowadzanymi zmianami 25 września 2019 roku odbyło się ostatnie posiedzenie Rady Wydziału Mechanicznego, która w swojej kompetencji miała m.in. nadawanie stopni naukowych i wnioskowanie o nadanie tytułu naukowego w dwóch dyscyplinach: budowie i eksploatacji maszyn oraz mechanice. Od października 2019 roku rozpoczęła funkcjonowanie Rada Dyscypliny (Inżynieria Mechaniczna), której pierwsze posiedzenie odbyło się w listopadzie. Nowa Rada w swojej kompetencji ma m.in. przeprowadzanie postępowań w sprawie nadania stopnia naukowego doktora i doktora habilitowanego oraz nadawanie stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego. Przewodniczącym Rady został prof. dr hab. inż. Jerzy MAŁACHOWSKI.
W tym samym czasie (1 października 2019 roku) nastąpiło przekształcenie Wydziału Mechanicznego w Wydział Inżynierii Mechanicznej (Zarządzenie Rektora WAT nr 36/RKR/2019 z dnia 7 października 2019 r.). Dziekanem Wydziału ponownie został prof. dr hab. inż. Jerzy MAŁACHOWSKI. Wówczas władze wydziału stanowili: Prodziekan ds. Naukowych dr hab. inż. Piotr RYBAK, prof. WAT (od 2020 roku dr hab. inż. Tadeusz Dziubak, prof. uczelni); Prodziekan ds. Kształcenia dr inż. Piotr SZURGOTT; Zastępca Dziekana płk dr hab. inż. Jarosław ZIÓŁKOWSKI; Kierownik Dziekanatu mgr inż. Robert KOSSOWSKI; Kierownik Administracyjny mgr Cezary DANIELSKI. Od października 2020 powołano także Prodziekana ds. Studenckich, którym został mjr dr inż. Krzysztof GOCMAN. Instytut Budowy Maszyn zmienił nazwę na Instytut Robotów i Konstrukcji Maszyn. W skład organizacyjny instytutu weszły trzy zakłady: Zakład Taktyki i Techniki Wojsk Inżynieryjnych, Zakład Maszyn Inżynieryjnych i Robotów oraz Zakład Podstaw Konstrukcji Maszyn i Grafiki Inżynierskiej. Obowiązki Dyrektora Instytutu objął dr inż. Krzysztof GRZELAK, zaś z dniem 1 listopada 2020 roku obowiązki Dyrektora przejął prof. dr hab. inż. Lucjan ŚNIEŻEK. Zmiany nastąpiły także w Instytucie Pojazdów Mechanicznych i Transportu. Został on przekształcony w Instytut Pojazdów i Transportu, a w jego skład weszły trzy zakłady: Zakład Inżynierii Pojazdów i Transportu, Zakład Silników i Inżynierii Eksploatacji oraz Zakład Materiałów Pędnych i Smarów. Obowiązki Dyrektora Instytutu objął dr hab. inż. Jerzy JACKOWSKI, prof. WAT. Kolejna zmiana miała miejsce w Katedrze Mechaniki i Informatyki Stosowanej, która została przekształcona w Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej, składający się z trzech zakładów: Zakład Wytrzymałości Materiałów i Badań Eksperymentalnych, Zakład Inżynierii Obliczeniowej i Biomedycznej oraz Zakład Mechaniki i Konstrukcji Specjalnych. Obowiązki Dyrektora Instytutu objął dr inż. Grzegorz SŁAWIŃSKI.

---

W okresie 60 lat istnienia Wydziału Mechanicznego kształcenie studentów odbywało się na 5 kierunkach studiów. Najstarszym i najdłużej prowadzonym kierunkiem studiów był kierunek studiów mechanika, prowadzony w latach 1960-1997. Od 1998 roku Wydział prowadził kształcenie na kierunku mechanika i budowa maszyn, będący kontynuatorem kierunku mechanika. W 2007 roku Wydział rozpoczął kształcenie na nowym kierunku studiów logistyka, w 2011 r. na kierunku elektronika wspólnie z Wydziałem Elektroniki WAT, zaś w 2016 r. na kierunku biogospodarka (kierunek interdycyplinarny), prowadzonym wspólnie z Politechniką Łódzką i Politechniką Warszawską. W 2018 roku rozpoczął kształcenie na kierunku biocybernetyka i inżynieria biomedyczna wspólnie z Wydziałem Cybernetyki WAT, Wydziałem Elektroniki WAT i Instytutem Optoelektroniki WAT.
Studia w Wydziale Mechanicznym w latach 1960-2019 ukończyło i otrzymało dyplom magistra inżyniera lub inżyniera na trzech kierunkach studiów: mechanika, mechanika i budowa maszyn oraz logistyka łącznie 8 938 absolwentów. Najwięcej absolwentów ukończyło kierunek studiów mechanika (4521), w następnej kolejności logistyka (2212) i mechanika i budowa maszyn (2205). W okresie 2011-2018 wydział wypromował w jednym roku ponad 300 absolwentów. Rok 2015 i 2017 to lata, w których mury Uczelni opuściła największa liczba absolwentów Wydziału Mechanicznego w liczbie 406 osób rocznie.